فعالیت صنایع چرمسازی اغلب به آلودگی محیط زیستی منجر شود. برخی از آلایندههای محیط زیستی در صنایع چرمسازی عبارتند از:
مواد شیمیایی استفاده شده در فرآیندهای تولید چرم که عبارتند از آنیلین، فرمالدهید، کروم سدیم سولفات و سایر مواد شیمیایی برای رنگدهی، مرغوبکردن و نرمکردن چرم و میتواند به آلودگی هوا و آب منجر شود.
فاضلاب تولیدی از فرآیندهای شستشو، رنگدهی و دیگهای نرمکننده میتوانند منجر به تولید فاضلابهای حاوی رنگها، مواد شیمیایی و ذرات معلق شود که در صورت تخلیه بدون تصفیه، به آبهای سطحی و زیرزمینی منجر به انتشار آلودگی در محیط زیست میشوند.
مواد زائد و جامدات معلق در فرآیندهای چرمسازی از دیگر الاینده های این صنعت هستند. ممکن است جامدات معلق و مواد زائد مانند پوستهای ناخالص، مواد رنگزا، مواد دیگر معلق و ذرات جامد در آب واحد تولید چرم تولید شوند.
بوی ناشی از فرآیندهای تولید و فرآوری چرم از دیگر مشکلاتی است که این صنعت دارد. فرآیندهای چرمسازی ممکن است منجر به تولید بوی ناگوار و آلودگی هوا شود که میتواند به اختلال در کیفیت هوا و زندگی محلی منجر شود.
همچنین فرآیندهای تولید چرم ممکن است مصرف انرژی زیادی نیاز داشته باشد که باعث افزایش آلایندههای محیط زیستی ناشی از تولید انرژی میشود.
صنعت چرم سهم قابل توجهی در تجارت جهانی دارد و موادی را برای کالاهای مصرفی مختلف فراهم می کند. با این حال، فرآیندهای تولید آن مقادیر قابل توجهی فاضلاب تولید می کند که در صورت عدم مدیریت صحیح می تواند اثرات مضری را بر محیط زیست داشته باشد. برای کاهش این اثرات زیست محیطی، اجرای سیستم های تصفیه فاضلاب موثر بسیار مهم و قابل توجه است. این مقاله به بررسی اهمیت تصفیه فاضلاب در صنعت چرم می پردازد و رویکردهای پایدار را برای به حداقل رساندن آلودگی در این صنعت همچنین با در نظر گرفتن رفع نیازهای تولید را مورد توجه قرار می دهد.
فرآیند تولید چرم شامل مراحل مختلفی از جمله خیساندن، آهک زدن، دباغی، رنگرزی و تکمیل است. هر مرحله آلاینده هایی مانند مواد آلی، جامدات معلق، کروم، سولفیدها و سایر مواد شیمیایی را وارد فاضلاب می کند. اگر این آلاینده ها تصفیه نشوند، می توانند آب های طبیعی را آلوده کنند، به آبزیان آسیب رسانده و اکوسیستم ها را تخریب کنند. علاوه بر این، بوی نامطبوع و (BOD) فاضلاب تصفیه نشده، چالشهای مهمی را برای جوامع مجاور ایجاد میکند.
اولین مرحله در تصفیه فاضلاب حذف آلاینده های جامد بزرگ از طریق فرآیندهای فیزیکی است. مکانیسم های غربالگری برای جداسازی مواد زائد مانند مو، گوشت و سایر ذرات جامد استفاده می شود. مخازن ته نشینی به جامدات معلق اجازه می دهند تا در ته نشست کنند، در حالی که چربی ها، روغن ها و گریس را می توان از سطح جدا کرد. این فرآیندها بار را در مراحل بعدی تصفیه کاهش می دهد و از گرفتگی لوله ها و تجهیزات جلوگیری می کند.
تصفیه بیولوژیکی نقش حیاتی در تصفیه فاضلاب صنعت چرم ایفا می کند. پس از تصفیه اولیه، فاضلاب تحت تصفیه ثانویه قرار می گیرد که معمولاً از فرآیند لجن فعال استفاده می کند. در این فرآیند، میکروارگانیسم ها آلاینده های آلی را از طریق هضم هوازی مصرف کرده و تجزیه می کنند. اکسیژن از طریق سیستم های هوادهی تامین می شود و محیطی ایده آل برای فعالیت میکروبی ایجاد می کند. زیست توده حاصل در مخازن ته نشینی ته نشین می شود، در حالی که فاضلاب تصفیه شده جدا شده و بیشتر پردازش می شود.
برخی از آلاینده های موجود در فاضلاب صنعت چرم مانند کروم و سولفیدها نیاز به تصفیه خاصی دارند. فرآیندهای شیمیایی مانند انعقاد و لخته سازی را می توان برای رسوب و حذف این آلاینده ها به کار برد. مواد منعقد کننده مانند کلرید آهن یا آلوم به فاضلاب اضافه می شوند و لخته هایی را تشکیل می دهند که می توانند به راحتی ته نشین شوند. برای بهینهسازی حذف آلایندههای خاص، ممکن است مراحل دیگری مانند تنظیم pH یا اکسیداسیون لازم باشد.
برای بهبود بیشتر کیفیت فاضلاب تصفیه شده، می توان از فناوری های پیشرفته تصفیه استفاده کرد. اینها شامل فرآیندهایی مانند ازن زنی، ضدعفونی با اشعه ماوراء بنفش یا فیلتراسیون غشایی است. ازن زنی به طور موثر ترکیبات آلی پایدار را از بین می برد و بوها را از بین می برد. ضد عفونی اشعه ماوراء بنفش، از بین بردن پاتوژن ها، جلوگیری از گسترش بیماری های منتقله از راه آب را تضمین می کند. فیلتراسیون غشایی، مانند اسمز معکوس یا نانوفیلتراسیون، به حذف باقیمانده جامدات محلول، نمک ها و رنگ ها کمک می کند و پساب با کیفیت بالا تولید می کند.
فرآیندهای تصفیه، لجن تولید می کنند که نیاز به مدیریت مناسب دارد. لجن را می توان برای کاهش حجم آن غلیظ کرد و سپس برای حذف آب اضافی آن را آبگیری کرد. از تکنیک های مختلفی مانند تسمه پرس، سانتریفیوژ یا فیلتر پرس می توان برای آبگیری استفاده کرد. لجن حاصل می تواند تحت تثبیت قرار گیرد، مانند هضم هوازی یا بی هوازی، تا محتوای آلی آن کاهش یابد و بوها به حداقل برسد. دفع مناسب یا استفاده مجدد احتمالی از لجن تصفیه شده برای اطمینان از حمل و نقل ایمن آن و به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی ضروری است.
تصفیه موثر فاضلاب در صنعت چرم مستلزم نظارت منظم بر کیفیت پساب و انطباق با مقررات زیست محیطی است. نظارت مداوم بر پارامترهای کلیدی مانند BOD ضروریست.